De eerste zusters Ursulinen kwamen 1908 naar Boxtel en de laatsten vertrokken in 1985.
Onderstaande komt grotendeels van wikipedia.
De ursulinen (Latijn: Ordo Sanctae Ursulae; O.S.U.) zijn een katholieke vrouwelijke kloosterorde die in 1535 door Angela Merici (1474-1540) te Brescia werd gesticht en als beschermheilige Ursula van Keulen kreeg. De stichting van de orde werd door paus Clemens VII (1478-1534) bevestigd. In 1612 werden de ursulinen tot orde verheven.
Deze orde wijdt zich aan het opvoeden en onderwijzen van meisjes en stichtte scholen in onder meer België, Duitsland en Nederland (onder andere Sittard en Boxtel) sinds 1645. Sinds de 17e eeuw zijn ze ook in Noord-Amerika actief.
Stuwende kracht achter de heroprichting van de congregatie in België na de Franse Revolutie was de Tildonkse dorpspastoor Joannes Lambertz, die in 1818 een deel van zijn pastorie omvormde tot dorpsschool. De ursulinen van Tildonk volgen sinds 1832 de regel van Augustinus en werken een unieke formule uit van gratis volksonderwijs gecombineerd met betalend kostschoolonderwijs. Vanuit Tildonk werden meer dan 40 andere kloosters opgericht.
De orde telt in 2005 ongeveer 13.000 leden wereldwijd.
De ursulinen van Bergen (Noord-Holland), in 1898 gesticht voor het bisdom Haarlem, vormen een eigen congregatie. De Boxtelse Ursulinen waren aanvankelijk ook zelfstandig, maar hebben zich later aangesloten bij de Romeinse Unie van Ursulinen. In het in een voormalig Ursulinenklooster te Eijsden (Nederlands Limburg) gevestigde Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis is een kamer gewijd aan de geschiedenis van de Ursulinen.
Legenda Aurea
Volgens deze legende is Ursula de dochter van de christelijke koning Dionotus. Ze werd door haar vader uitgehuwelijkt aan een heidense Engelse vorstenzoon Etherius, maar ze weigerde te trouwen met een heiden en wilde haar maagdelijkheid bewaren. Samen met lotgenoten – volgens de legende gaat het om elfduizend maagden – sloeg ze op de vlucht. Zij voer de Noordzee over en zeilde de Rijn op naar Bazel en reisde verder naar Rome. Op de terugreis viel de groep in Keulen in handen van de Hunnen. Omdat Ursula ook niet met hun leider wilde trouwen, werd ze samen met haar gevolg doorboord met pijlen.
Variant legende
Een variant hierop vertelt dat ze wel wilde trouwen met Etherius, maar dat ze om uitstel vroeg en eerst op pelgrimstocht naar Rome wilde gaan. Het verhaal van de terugreis Rijn-opwaarts en haar dood in het door de Hunnen bezette Keulen is echter gelijk met de Legenda Aurea.
Interpretatie
Vermoedelijk zijn de elfduizend maagden een foute interpretatie van de oorspronkelijke tekst. In die tekst stond XI M, waarbij de M als duizend is geïnterpreteerd. In feite betekende dit ‘elf martelaren’. Foutief werd dit als elfduizend vertaald. Een andere verklaring verwijst naar de naam van één van de elf maagden, Undecimillia. De naam betekent ‘de kleine elfde’, waarschijnlijk iemand uit het gezelschap die deze bijnaam kreeg omwille van haar gestalte. Die naam is later foutief als elfduizend vertaald.
De vermelding van elfduizend maagden die als martelaren voor het geloof zouden zijn gestorven gaf een grote impuls aan de handel in relikwieën. Behalve de kostbare schrijn in de vorm van een schip in het Musée du Tau in Reims worden en werden ook in tal van kerken reliekschrijnen van de elfduizend maagden bewaard.
Iconografie
Ursula wordt afgebeeld als een jonge koningsdochter. Meestal heeft zij één of meerdere pijlen in haar handen of steekt een pijl in haar hals of in haar borst. Onder haar mantel schuilen vaak enkele jonge vrouwen. Soms wordt ze ook met een palmtak afgebeeld, een symbool voor haar marteldood. Andere zeldzame attributen zijn een boek, een scepter, een schip of een duif.
Verering
De heilige Ursula is de patroonheilige van de Britse Maagdeneilanden, van Keulen, van de jonge meisjes, van de jeugd, de schoolkinderen, de leraressen en opvoedsters, van de universiteiten van Keulen, Coimbra, Parijs en Wenen. Zij wordt aanroepen in oorlogstijd, voor een goed huwelijk en tegen kinderziekten. Clematius, een Romeins senator, bouwde in de vierde eeuw te Keulen een kerk – later tot basiliek verheven – ter ere van een groep maagden die in Keulen als martelaar gestorven was. Het gaat over de maagden waartoe ook Ursula behoorde. Ursula wordt later ook de patroonheilige van de orde van de Ursulinen die zich naar haar noemden. De stad Keulen heeft in haar stadswapen tot vandaag de dag elf tranen als symbool voor de elf(duizend) maagden die met de stadspatrones Ursula vermoord werden naast de drie kronen, die staan voor de Driekoningen Caspar, Melchior en Balthasar. Hans Memling heeft de legende uitgebeeld op het Ursulaschrijn.
Een kunsthistoricus van de gemeente Roermond heeft rond kerst 2010 in een nis in een altaar in de Roermondse Munsterkerk eeuwenoude, ingemetselde relieken gevonden. Die zijn mogelijk afkomstig van de Heilige Ursula of één van haar maagden, Ursula zou in de 4e eeuw hebben geleefd. Caris heeft de relieken met een endoscoop gefotografeerd. Het gaat onder meer om tien schedels gewikkeld in met goud en parels bestikte doeken.
Monumenten en andere gebouwen van het Ursulinen complex:
. Baroniestraat 16 huisje (afgebroken)
. Baroniestraat 18 houten villa (afgebroken)
. Baroniestraat 20 boerderij met bijgebouwen (afgebroken)
. Baroniestraat 22 klooster
. Baroniestraat 43 Villa Eras
Personen:
. Leo Goijaerts architect van Ursulinenklooster
. Pastoor Eras
Straten rondom het klooster:
. Angelapad
. Baroniestraat
. St. Ursula
. Ursulinenpad
